Ο πρώτος Αποκριάτικος χορός της Ένωσης Συντακτών (1906)

του Δημητρίου Λαμπίκη*

Ο πρώτος Αποκριάτικος χορός της Ένωσης Συντακτών (1906)

Με ποια αφορμή ιδρύθηκε η ΕΣΗΕΑ

Τα πρώτα χρήματα της ΕΣΗΕΑ

…Έτσι άρχισαν αι… τελευταίαι ενέργιαι για την επιτυχίαν του πρώτου χορού του Συνδέσμου των Συντακτών τις Απόκρηες του 1906. Μετά την θλιβεράν διάλυσιν της «Μουσικής Εταιρείας» και διετή αποκρηάτικην… αχορεψίαν, εφιλοδόξησε να αναλάβη τον άθλον του μεγάλου αποκρηάτικου χορού ο αρτισύστατος Σύνδεσμος των Συντακτών, της πρώτης ιδέας ριφθείσης από τον διοικούντα σύμβουλον του Συνδέσμου κ. Δήμον Βρατσάνον, διευθυντήν από τότε το περιοδικού «Εικονογραφημένη». Είχε γίνει μάλιστα και η τολμηρά σκέψις να αναλάβη ο Σύνδεσμος εφεξής όλον το έργον της οργανώσεως των αποκρηάτικων εορτών – δηλαδή βελτιωμένον το όλον έργο της Μουσικής Εταιρείας. Δεν βαστούσαν μάλιστα ούτε για τον μεγάλον χορόν της τελευταίας Κυριακής μόνον… δι’ όπερ και αι σύντονοι ενέργειαι εδώ και εκεί, προς πάσαν κατεύθυνσιν, για την επιτυχίαν του. Ήτο το πρώτον σπουδαίον έργον που ανελάμβαναν οι Αθηναίοι δημοσιογράφοι ομαδικώς μετά το έργον μιας κηδείας η οποία υπήρξε και η αφορμή της συνενώσεώς των. Ολίγον καιρόν πρίν λοιπόν είχε αποθάνει από φυματίωσιν πενέστατος εις το ξενοδοχείον το «Στέμμα» ο δημοσιογράφος Ν. Ρίσβης. Ο ξενοδόχος μετέφερε τον νεκρόν μέσα στην εκκλησία του Μοναστηρακίου, και ειδοποίησε σε δυό-τρεις εφημερίδες να φροντίσουν για την κηδεία του.Οι λάβοντες το μάλλον ενεργόν μέρος δια την φροντίδα της κηδείας ήσαν οι δημοσιογράφοι: Ζ. Παπαντωνίου, Ν. Παπαϊωάννου και Θ. Καλογερίκος – κατά μακάβριον σύμπτωσιν φέροντες και οι τρεις ονόματα… παπαδοκαλογηρικά! Το τραγικόν τέλος και η τραγικωτέρα εγκατάλειψις του Ρίσβη, έδωσεν αφορμή εις τους δημοσιογράφους όπως συσκεφθούν σοβαρώς δια την προστασίαν του επαγγέλματός των διά της δημιουργίας ενός Συνδέσμου. Μετ’ ολίγον καιρόν η σκέψις έγινεν απόφασις και έτσι εδημιουργήθη ο πρώτος Σύνδεσμος Συντακτών. Αν δεν κάμνω λάθος πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο Ι. Κονδυλάκης (Διαβάτης). Κατόπιν… Αλλ’ ήδη ευρισκόμεθα εις τας πυρετώδεις ενεργείας δια την επιτυχίαν του μεγάλου χορού.Δρώντα μέλη της οργανώσεως του πρώτου χορού ήσαν τότε οι εξής: Δήμος Βρατσάνος, Δημ. Δήμερ, Ι. Τσίμας, Π. Χρυσανθόπουλος, Β. Δενδραμής (ο ήδη πρεσβευτής), Γ. Μαραγκόπουλος (από πολλού ήδη Νομάρχης) και Θ. Καλογερίκος, και ένα-δυό άλλοι ακόμη. Όλοι με ζήλον και με ενδιαφέρον εργαζόμενοι, τρέχοντες, προπαγανδίζοντες. Ναι, αλλά δεν ήσαν αρκετά στοιχεία δια την πραγματοποίησιν όλων των σχεδίων, η θέλησις και το ενδιαφέρον μόνον. Εχρειάζοντο και χρήματα.Οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι είναι πάντοτε πτωχοί ως άτομα, ήσαν τότε πτωχότατοι και ως σωματείον...…Και μετά τις διαπραγματεύσεις και τας προετοιμασίας, άρχισαν και αι εργασίαι. Παρενέβη και ο αρχιμηχανικός του Δήμου Αθηναίων Ανεμογιάννης, ο οποίος έπεισε τον εργολάβον Ι. Μαμάην να αναλάβη υπό λίαν συγκαταβατικούς όρους την κατασκευήν του πατώματος που εχρειάζετο δια να μεταβληθή το Δημοτικόν θέατρον εις πάλκον χορευτικόν. Και πράγματι ο Μαμάης εδείχθη συγκαταβατικός. Κατεσκεύασε το πάτωμα με κάτι πάρα πάνω από χίλιες δραχμές. Ενώ επί των ημερών της Μουσικής Εταιρείας η ίδια εργασία εγίνετο με 3-4.000 δραχμάς.Και αφού αι βάσεις αυταί – αι ξύλιναι μέν, αρκετά στερεαί όμως – ετέθησαν τέλος πάντων, η προσπάθεια των δημοσιογράφων διά την επιτυχίαν του χορού των επροχωρούσε ζωηρά και με ενδιαφέρον. Ο Μαραγκόπουλος ετυλίχθη με χαρτιά, επήρε σφυρί και καρφιά, ανέβηκε σε μια σκάλα, και επεδόθη εις το κάρφωμα και το χρωμάτισμα των γιρλαντών και των διακοσμητικών προσωπείων επάνω από τα θεωρεία. Ο Τσίμας έδρα και εβοηθούσε καταλλήλως. Ο Κονταράτος, – έκτοτε έμπειρος περί τας θεατρικάς διακοσμήσεις – επερνούσε, εθαύμαζε, ενεθάρρυνε και μετά συνέχαιρε τον Δαμηλάν δια την βεβαίαν επιτυχίαν του εις την λαμπράν επιχείρησιν. Ενώ τα άλλα μέλη της διοικήσεως του Συνδέσμου έτρεχαν δεξιά και αριστερά δια τας συναφείς φροντίδας. Επήγαν εις του Βλάγκαλη και τον παρεκάλεσαν να κάμη τον χορόν του το Σάββατον ίνα την Κυριακήν η Αριστοκρατία που επήγαινε εις το σπίτι του μεταβή εις τον των δημοσιογράφων. Επήγαν εις τον Πεσμαζόγλου και εζήτησαν και έλαβον την συνδρομήν του. Επήγαν εις τον Δήμαρχον Σ. Μερκούρην, και εζήτησαν και αυτού την υποστήριξίν του. Επήγαν και εις άλλους πλουσίους και ισχυρούς και από παντού εζήτησαν και επέτυχαν πάσαν ενίσχυσιν. Με αυτάς όλας τας προσπαθείας αι οποίαι προυκάλεσαν όχι μόνον την ενίσχυσιν, αλλά και την συμπάθειαν του αθηναϊκού κοινού, ο πρώτος χορός των Συντακτών ο δοθείς εις το Δημοτικόν θέατρον τας απόκρεω του 1906 εσημείωσε την μάλλον ευοίωνον επιτυχίαν. Τα εισιτήρια, αρκετά – με τιμάς 150, 100, 50, 25 και 10 δραχμών – διετέθησαν σχεδόν όλα. Αι εισπράξεις εν συνόλω υπερέβησαν τας 12-13.000 δραχμών.

Από αυτάς έμειναν εις τους δημοσιογράφους μετά την είσπραξιν των εξόδων και των δικαιωμάτων του Δαμηλά, περίπου 3.000 δραχ. αι οποίαι απετέλεσαν και τον πρώτον πυρήνα του Ταμείου του Συνδέσμου των Συντακτών.

____________

* Από το βιβλίο του Δημήτριου Λαμπίκη, τα εκατό χρόνια του Δήμου Αθαναίων, σελ. 63.64,65. Διατηρήθηκε η αρχική ορθογραφία. Η ψηφιακή μορφή του κειμένου έγινε από τα 24grammata.com